Krapte op de arbeidsmarkt

Krapte op de arbeidsmarkt: oorzaken en oplossingen

De krapte op de arbeidsmarkt houdt aan. Ook in 2023 nog. Wat zijn de oorzaken en wat kunnen we eraan doen? Is het mogelijk om het aanbod in de breedte te vergroten of blijft het dringen voor de beste talenten?

Oorzaken krappe arbeidsmarkt

De oorzaak van de krappe arbeidsmarkt is niet eenduidig. Meerdere redenen spelen een rol. Het UWV noemt op zijn site vier oorzaken die allemaal in zekere mate meewegen:

Vergrijzing

Vergrijzing speelt al heel lang een rol bij de krapte op de arbeidsmarkt en het einde ervan is nog niet in zicht. Nog altijd is het zo dat er meer mensen aan de bovenkant met pensioen gaan dan er aan de onderkant bijkomen. Vooral in de sectoren zorg, industrie en openbaar bestuur verdwijnen relatief veel ouderen de komende jaren. Voor de zorg is dat dubbel zwaar, omdat door de vergrijzing de vraag naar zorg juist alleen maar groter wordt.

Deeltijdwerk

Daar komt bij dat de nieuwe generatie ook nog eens meer in deeltijd werkt dan vroeger. Dat betekent simpelweg dat er minder uren gemaakt worden per werknemer en dat is te merken over de hele breedte.

Mismatch aanbod versus vraag

Een belangrijke reden is ook dat het opleidingsniveau van de beroepsbevolking niet naadloos aansluit op de vraag uit de markt. Deels komt dat doordat bepaalde sectoren minder aantrekkelijk zijn geworden (denk aan zorg en onderwijs) waardoor minder mensen ervoor kiezen. Maar ook snelle technologische veranderingen zijn niet altijd bij te benen door het onderwijs.

Coronacrisis

De mismatch is nog eens versterkt door de coronacrisis, waarbij bepaalde sectoren die het in de crisis moeilijk hadden, ineens veel personeel kwijtraakten. Denk aan de horeca en de detailhandel. Het vertrokken personeel is nu niet makkelijk meer terug te bewegen omdat ze elders een prima baan hebben gevonden.

Oplossingen krappe arbeidsmarkt

Om de krapte op de arbeidsmarkt te lijf te gaan, zijn er verschillende oplossingen te bedenken. We zetten er enkele op een rijtje.

Zelf opleiden

Om de mismatch aan te pakken op het gebied opleiding en vaardigheden, zouden bedrijven zelf meer aan scholing kunnen doen. Je kunt natuurlijk niet van elke werknemer een ICT-specialist maken, maar een goed intern opleidingstraject kan wel een hoop potentiële werknemers aantrekken.

Opleiden kost natuurlijk tijd en geld, maar volgens recruitment business partner Floor Nobels heb je als bedrijf dat schaars personeel zoekt geen keuze. “Dan maak je maar tijd. Geen goede kandidaat vinden, kost nog meer geld en tijd.”

Zoek niet het schaap met vijf poten

Daarbij geldt dat bedrijven ook minder op zoek moeten gaan naar medewerkers die alles al kunnen. Mensen zoeken juist ook graag naar een baan waar ze nog iets kunnen leren. Durf mensen aan te nemen die je nog wat moet bijscholen en begeleiden. Ze zullen waarschijnlijk gemotiveerder zijn én langer blijven. Win-win, want je vergroot je vijver én je wordt aantrekkelijker als werkgever.

Bijscholen werkt zelfs beter dan een hoger salaris bieden, meent Fatiha Boumajjoun die als sourcer veel topfuncties binen de IT vindt. “Want iemand die alleen voor geld kiest, is ook sneller weg als iemand anders weer meer biedt.”

Werf kennismigranten

De arbeidsmarkt stopt niet bij de grens. Heel veel buitenlandse werknemers staan te springen om in Nederland te kunnen werken. “Een kennismigrant vult altijd een vacature in en is daarmee de enige recruitmenttool die dat kan waarborgen”, zegt Rob van Elburg, expert op het gebied van internationaal werven.

Volgens Van Elburg hoef je niet eens over de grens te kijken. “De afgelopen tien jaar zijn er zo’n honderdduizend kennismigranten op de Nederlandse arbeidsmarkt terechtgekomen en daarvan wil 80% in Nederland blijven. Richt je daar dus eerst eens op. Dat is een groep die hier al zit, de cultuur al kent, misschien kinderen op school heeft of zelfs al een beetje Nederlands spreekt.”

Kijk of je het anders kunt oplossen

Niet elke verandering in je bedrijf vereist een nieuwe medewerker. Soms kun je het takenpakket ook verdelen over je bestaande personeel. Dat kan zelfs gelden bij een vervangingsvraag. Als iemand weggaat is het een mooi moment om eens te onderzoeken of die functie echt nog een nieuwe medewerker behoeft. Wees creatief. Misschien wil iemand wel een paar uur meer werken als daar iets leuks tegenover staat.

Werf effectiever

Je kunt als bedrijf natuurlijk ook zelf slimmer en effectiever werven. Te denken valt aan oplossingen op het gebied van:

Referral recruitment – zet je eigen netwerk van medewerkers en oud-medewerkers in om de beste kandidaten te vinden.
Vacatureteksten – voor veel bedrijven is de vacaturetekst nog steeds een ondergeschoven kindje, terwijl je met een pakkende tekst veel beter de juiste kandidaten uit de markt trekt
Employer branding – ook een goed werkgeversmerk kan het verschil maken. Bedrijven die hier actief mee bezig zijn, winnen de slag om de schaarse kandidaat.

Hiermee wordt de krapte op de arbeidsmarkt als geheel natuurlijk niet minder, maar zorg je er wel voor dat je er zelf in elk geval minder last van hebt. En dat is ook prettig meegenomen.

Omgaan met Krapte (gratis e-book)

Meer weten hoe je als bedrijf de krapte op de arbeidsmarkt te lijf gaat? Download ons gratis e-book uit 2023. De hiervoor genoemde recruiters vertellen daar samen met nog anderen over hun ervaringen en ideeën. Ook vind je er experts-tips over referral recruitment, vacatureteksten en employer branding.